„Świat dla ciebie zrobiłem”, Zośka Papużanka

O Zośce Papużance zrobiło się głośno, gdy w 2013 została nominowana do Nagrody Nike. Ze wstydem przyznaję, że dotąd nie udało mi się zapoznać z jej twórczością. Nadrabianie braków zacząłem od najnowszej książki – zbioru opowiadań „Świat dla ciebie zrobiłem”.

Pod niebanalnym tytułem kryje się dwanaście równie niebanalnych, krótkich opowieści. Bohaterów zastajemy w zwyczajnych, codziennych sytuacjach, które jednak nigdy nie okazują się proste. To książka o tym, że nie ma nas bez innych, głosi zdanie na ostatniej stronie okładki. I właśnie relacje międzyludzkie, podszyte lękiem, niezrozumieniem i kompleksami, zdają się interesować Papużankę najmocniej.

To bardzo ładna proza. Autorka pisze charakterystyczną, nieco rwaną frazą. Nie powiem o tej książce, że „łatwo się ją czyta”, ale to przecież żaden zarzut. „Świat dla ciebie zrobiłem” wymaga od czytelnika pewnego skupienia, pewnego wysiłku. Skupić się warto, a wysiłek zostaje nagrodzony – Papużanka maluje bardzo plastyczne literackie obrazy,  tworzy małe, ale kompletne światy. Właściwie wszystko może okazać się metaforą. Warto też zwrócić uwagę na żywe, bardzo naturalnie wypadające dialogi. Autorka twierdzi, że wszystkie opisane sytuacje wydarzyły się naprawdę i jestem przekonany, że tak było naprawdę. Opowiadania z tego zbiorku są niczym zbiór literackich fotografii, wykonanych przez świadomego artystę – niby obrazują wycinki zwykłej, codziennej rzeczywistości, a jednak znaczą znacznie więcej, stają się sztuką. Po prostu.

Na pewno nie jest to książka dla czytelników oczekujących łatwej, przyjemnej rozrywki. Można bez problemu przeczytać ją w jedno popołudnie, ale nastrój – trochę niepokojący, trochę melancholijny – zostanie na znacznie dłużej. Bardzo nieoczywista, a zarazem satysfakcjonująca lektura.

Zośka Papużanka, „Świat dla ciebie zrobiłem”, wydawnictwo Znak 2017