2 WIELKICH ARTYSTÓW, 2 MOCNE BIOGRAFIE

01.08.2018

Krótkie i długie życie. Oba wypełnione po brzegi działalnością artystyczną. Różne osobowości – introwertyk i optymistka pełna życia. Dwoje ludzi, którzy mieli ogromny wkład w polskie życie artystyczne i na stałe wpisali się w naszą pamięć. Warto sięgnąć po ich biografie!

 Stelmach _ Lzejszy od fotografii _ m

Lżejszy od fotografii. O Grzegorzu Ciechowskim, Piotr Stelmach

Grzegorz Ciechowski był wszechstronnie uzdolnionym muzykiem, liderem i wokalistą zespołu Republika. Występował także jako Obywatel G.C. i Grzegorz z Ciechowa. Pisał również teksty innym wykonawcom, m.in. Lady Pank oraz Justynie Steczkowskiej. Był ikoną, legendą i symbolem rocka w Polsce, wybitnym artystą i gwiazdą wielkiego formatu. Wraz z Republiką zdobył uznanie nie tylko w Polsce, ale również za granicą. Napisania książki o tym wybitnym artyście podjął się Piotr Stelmach, dziennikarz radiowy związany z Trójką, który z muzyką artysty zetknął się ponad trzydzieści pięć lat temu i wciąż jest ona dla niego bardzo ważna. Śmierć artysty była zdecydowanie przedwczesna i zaskoczyła wszystkich.

„W Trójce wszyscy byli załamani i przerażeni. Przybiegali i pytali, skąd taka wiadomość, czy to w ogóle możliwe. […] Nie wiedziałem w ogóle, co mówić. […] Teraz, kiedy dzieje się coś takiego, mówią o tym wszyscy, komunikaty lecą non stop na żółtym pasku, wszyscy grają i komentują. My wtedy zrobiliśmy to inaczej. Cisza była naszym hołdem dla niego.”– Marek Niedźwiecki

W epilogu książki Piotr Stelmach napisał, że nie on jest jej autorem, a emocje i pamięć jego rozmówców. W biografii przytacza wspomnienia 50 osób! Dziennikarz rozmawiał zarówno z tymi, którzy spędzili z Grzegorzem zaledwie krótkie chwile, jak i ludźmi którzy znali go wiele lat.

„…wszystkie wspomnienia, którymi dzielili się ze mną moi Rozmówcy, to próba oświetlenia tego kawałka sceny i pustego miejsca przy mikrofonie. Wydobycia z niewidzialnej przestrzeni postaci, która przez dwadzieścia lat tak brawurowo kreowała swój artystyczny świat.”– Piotr Stelmach

W książce znalazły się opowieści członków rodziny, najbliższych znajomych, współpracowników, dziennikarzy, a także artystów. Biografia powstawała przez kilka lat. W tym czasie autor, zbierając materiał do książki, przeprowadził 152 rozmowy, co dało 125 godzin wspomnień! O Grzegorzu opowiadają  m.in. Zbigniew Hołdys, Kayah, Kora, Tomasz Lipiński, Daniel Olbrychski, Michał Urbaniak, Katarzyna Kowalska i Wojciech Waglewski.

„Zdarzało się, że płakał. Pamiętam jeden taki wieczór… Miesiąc przed jego śmiercią, listopad, chyba dokładnie trzydziesty.[…] Wtedy sobie pomyślałam, że Grzegorz jest wyjątkowo wrażliwym facetem. I bardzo rodzinnym. Dla niego rodzina była najważniejsza, chociaż to i tak za słabe słowo.”– Agnieszka Wędrowska

Dziennikarz Trójki we wstępie do każdego rozdziału nakreśla sytuację życiową Grzegorza w danym okresie, czasem tło polityczne i artystyczne. Autor zdecydował się zamieścić wspomnienia o Grzegorzu w odwróconej chronologii, tzn. biografia rozpoczyna się w dniu śmierci artysty, a kończy w dniu jego narodzin. Autor zrobił to, ponieważ o Grzegorzu Ciechowskim, Republice i Obywatelu G.C. nigdy nie myśli w czasie przeszłym. Dla Piotra Grzegorz Ciechowski wciąż stanowi niewyczerpalne źródło inspiracji.

Biografia pozwala poznać Grzegorza Ciechowskiego z różnych perspektyw. Ze zbioru wspomnień wyłania się pełny obraz artysty, którego każdy pamięta i wspomina trochę inaczej. „Lżejszy od fotografii” to wzruszająca książka o wybitnym człowieku, którego bardzo wielu osobom wciąż brakuje. Wspaniała książka!

5ad0e5066d8f2.jpg

Danuta Szaflarska. Jej czas, Gabriel Michalik

Gabriel Michalik napisał fascynującą biografię wspaniałej polskiej aktorki, legendy teatru i kina. Jego książka to także portret epoki i dramatycznych czasów, na które przypadła jej młodość. Książka opisuje długie, 102-letnie, fascynujące życie Danuty Szaflarskiej. Czytamy o wojnie, okupacji, powstaniu, gwiazdach powojennego świata artystycznego, rozwijającym się i zmieniającym teatrze, pierwszych powojennych filmach, czasach PRL-u i współczesnych. Filmografia Danuty Szaflarskiej jest imponująca! Aktorka do końca życia nie schodziła ze sceny.

Aktorka dzieciństwo spędziła na Sądecczyźnie. Do gimnazjum chodziła w Nowym Sączu, studiowała w Krakowie. Już w Nowym Sączu uczęszczała do amatorskiego zespołu teatralnego. W latach 30-tych przeprowadziła się do Warszawy, gdzie ukończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej. Debiutowała na scenie w Teatrze na Pohulance w Wilnie. W trakcie jednego z przedstawień ,w mieście trwały walki z armią sowiecką. Publiczność uciekała w popłochu, ale aktorzy zagrali do końca w myśl tego, co zawsze powtarzał Aleksander Zelwerowicz, że ze sceny przed końcem spektaklu można zejść tylko na noszach lub w trumnie!

„Ludzie uciekali w popłochu. […] Do końca przedstawienia na widowni dotrwały tylko trzy osoby. […] W teatralną fikcję wdarła się historia.” – Danuta Szaflarska

Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 roku aktorka powróciła z Wilna do Warszawy. Brała udział w powstaniu warszawskim jako łączniczka. Podczas wojny występowała w teatrach konspiracyjnych. Wielką sławę przyniosła jej powojenna rola w „Zakazanych piosenkach” Leonarda Buczkowskiego. Losy bohaterki były bardzo podobne do jej własnych w czasie okupacji i powstania. Dzięki tej roli Danuta Szaflarska została pierwszą gwiazdą powojennego polskiego kina.

„Nigdy nie zapomnę tego wzruszenia, tej tremy, ale i uczucia szczęścia, jakie wówczas przeżyłam. Czułam się, jak bardzo ważna osoba, chociaż tak naprawdę byłam tylko młodą aktorką, która jeszcze nic w filmie nie zrobiła i nikt o mnie nic nie wiedział.”– Danuta Szaflarska o swojej roli w „Zakazanych piosenkach”.

Podczas kręcenia „Zakazanych piosenek” na każdym kroku brakowało funduszy, dlatego Szaflarska występowała we własnych ubraniach, m.in. w spódnicy uszytej ze spodni swojego brata, a wynagrodzenie za rolę otrzymała symboliczne.

Później zagrała w dziesiątkach ról w teatrze m.in. w Łodzi, w Warszawie w Teatrze Współczesnym, Teatrze Narodowym oraz Teatrze Dramatycznym. Przez całe życie Danuta Szaflarska pojawiała się również na ekranie – wystąpiła w filmach takich reżyserów jak Andrzej Wajda, Juliusz Machulski i Agnieszka Holland. Największym sukcesem ostatnich lat kariery była główna rola w filmie Doroty Kędzierzawskiej „Pora umierać” z 2007 roku. Rola sędziwej Anieli walczącej o prawo do godności w starszym wieku, przyniosła jej nie tylko nagrody, ale także wzrost zainteresowania mediów jej osobą.

„W pani Danucie zadurzyliśmy się wszyscy od razu, od pierwszego wejrzenia… Przyciąga do siebie jak magnes. Chce się przy niej być, chce się jej słuchać, śmiać się razem z nią, ale też po prostu na nią patrzeć.”– Dorota Kędzierzawska, o poznaniu Danuty Szaflarskiej na planie filmu „Diabły, diabły”.

Pogoda ducha i chęć życia towarzyszyły Danucie Szaflarskiej przez całe życie! Jej biografia jest niezwykle ciekawa, bo opowiada o nietuzinkowej kobiecie, ale także dlatego, że stanowi opis błyskawicznie zmieniających się, ciekawych czasów. Poznanie jej losów to fantastyczna przygoda!

Autor

Czytam wszędzie
Czytam wszędzie
Czytam wszędzie, czyli redakcja pasjonatów, którzy czytają książki zawsze i wszędzie, a potem dzielą się wrażeniami na blogu. Uwielbiają listy, zestawienia i rankingi…
Artykuły autora