POLSCY NOBLIŚCI BEZ LITERACKIEGO NOBLA

23.05.2018

W 2018 roku Nobla w dziedzinie literatury nie będzie. Taka informacja dotarła do nas przed kilkoma tygodniami. Za to w 2019 roku przeżyjemy podwójne emocje związane z przyznawaniem tej nagrody, bo w ramach zadośćuczynienia zostaną przyznane dwa literackie Noble. I z pewnością znów będziemy kibicować naszym pisarzom, którzy co roku pojawiają się na listach bukmacherów. Wśród nazwisk do Nobla pojawiają się np. Olga Tokarczuk czy Adam Zagajewski.

Olga Tokarczuk ma dobry rok. Została właśnie wyróżniona Międzynarodowym Bookerem, czyli drugą po Noblu najważniejszą nagrodą literacką na świecie. W kwietniu wydała też nową książkę – „Opowiadania bizarne”, która, jak się można domyślić, jest zbiorem opowiadań traktujących o dziwności, nieprzystawalności do świata. Bizarny znaczy dziwny, zaskakujący, nieprawdopodobny. I te opowiadania takie właśnie są – pokazują niesamowite historie, przedstawiają bohaterów niedopasowanych do rzeczywistości, w których żyją. Zadają pytania: czym właściwie jest norma.

Nie wiadomo, czy dzięki tej książce Tokarczuk zdobędzie Nobla. Jednak w tym roku, jako pierwsza polskojęzyczna pisarka wygrała międzynarodową nagrodę – International Man Booker Prize za książkę „Bieguni”.

A jeśli chodzi o Nobla, to może uda się w 2019 roku, kiedy to poznamy dwójkę laureatów. W 2017 roku za 100 zł postawionych na Nobla dla Olgi Tokarczuk, w przypadku jej wygranej bukmacherzy płacili 5000 zł..

Innym wieloletnim kandydatem do Nobla jest Adam Zagajewski. Już w 2010 roku dziennikarze byli niemal pewni, że to Zagajewski dostanie nagrodę. Za wygraną Zagajewskiego w 2010 roku zakłady bukmacherskie płaciły tylko 800 zł w przypadku postawionych 100 zł. W 2017 chciano płacić 3300 zł, więc teoretyczne szanse na nagrodę dla poety zmalały.

Podobnie przez wiele lat wśród kandydatów na Nobla wymieniało się też Tadeusza Różewicza. Ostatecznie poeta nagrody nie dostał. Podobnie jak kilku innych wybitnych polskich literatów, którzy podobno – bo nie o wszystkich jeszcze wiemy – mieli szansę na tę nagrodę.

Na liście tych, którzy otarli się o Nobla był np. Witold Gombrowicz, który w 1966 roku znalazł się wśród nominowanych. W tym samym roku na liście był także Jarosław Iwaszkiewicz, którego brano pod uwagę także w 1965 roku.

W 1965 roku nominowana była także Maria Dąbrowska i co ciekawe była to jej piąta nominacja. Autorka zmarła jednak w maju i nie doczekała werdyktu Akademii.

Bardzo dużo mówiło się też o Noblu dla Ryszarda Kapuścińskiego, ale jak wyglądały jego szanse na Nobla, dowiemy się za około 30-40 lat, a to dlatego, że Szwedzka Akademia dopiero po pięćdziesięciu latach ujawnia nazwiska kandydatów branych pod uwagę przy przyznawaniu literackiego Nobla w danym roku. Można więc być pewnym, że noblowskich emocji nam w przyszłości nie zabraknie.

A póki co jeszcze raz się cieszymy i gratulujemy Oldze Tokarczuk!

Autor

Rafał Hetman
Rafał Hetman
Prowadzi bloga CzytamRecenzuje.pl, który poświęcony jest książkom z kategorii literatury faktu. Jako dziennikarz publikował w „Gazecie Wyborczej”, „Polsce the Times” i magazynach branżowych.
Artykuły autora