Sylwetki nominowanych – Paszporty Polityki

Paszporty Polityki to obok Nike chyba najbardziej prestiżowe polskie wyróżnienia dla twórców. Co roku na długo przed ogłoszeniem listy nominowanych pojawiają się spekulacje, kręci się karuzela nazwisk. Nas interesuje oczywiście kategoria  „literatura”. Kto 12 stycznia 2016 odbierze Paszport? Przedstawiamy kandydatów.

Weronika Murek

Najmłodsza w gronie nominowanych – zarówno metrykalnie (rocznik 1989), jak i twórczym stażem. O nagrodę zawalczy jej debiutancki zbiór opowiadań „Uprawa roślin południowych metodą Miczurina”, wydany przez Wydawnictwo Czarne. Młoda pisarka z Katowic wcześnej została laureatką konkursu na najlepsze europejskie mikroopowiadanie, tzw. flash fiction. „Uprawa roślin…” to niewielka objętościowo książka, która oczarowała m.in. Piotra Koftę  – „dojrzałością, nietuzinkową wyobraźnią, językową wrażliwością, pełną kontrolą nad słowem, zdaniem, akapitem”. Murek lubi bawić się słowami, tworzyć z nich misterne konstrukcje, sprawdzać, jak ze sobą zabrzmią. W wywiadach przyznaje się do kolekcjonowania książek dziwnych – i sama tworzy prozę nieoczywistą. Nie tylko zresztą prozę – zdążyła zadebiutować także jako autorka sztuki teatralnej „Feinweinblein”, za którą otrzymała Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną. Jak twierdzi, nudzi ją „odpisywanie świata, pieczołowite, aptekarskie odwzorowywanie, właściwie obrysowanie go”.  W twórczym szaleństwie jest więc metoda. Zapowiada się ciekawa kariera!

Andrzej Muszyński

Trzydziestojednolatek, nominowany za książkę „Podkrzywdzie” (Wydawnictwo Literackie). Nominacje i nagrody to dla niego nie pierwszyzna. Był laureatem konkursu na najlepsze opowiadanie 2012r. na Międzynarodowym Festiwalu Opowiadania we Wrocławiu. Debiutancki zbiór reportaży „Południe” nominowano w 2013 do nagrody im. Beaty Pawlak, w tym samym roku zbiór opowiadań„Miedza”  zawalczył o Nagrodę Literacką Gdynia. Reportaż „Cyklon” opowiadający o Birmie ponownie stanął w konkury o nagrodę im. Beaty Pawlak. Ciągnie go do Birmy – jest laureatem nagrody podróżniczej Kolos za wyprawę w Himalaje Birmańskie oraz Nagrody im. Andrzeja Zawady, którą miasto Gdynia ufundowało na podróż na północ tego kraju. Jego utwory przekładano na angielski i – niespodzianka! – birmański. „Podkrzywdzie” zaś to gęsta, napisana ciekawym językiem proza z pogranicza realizmu magicznego. Wydawcy chwalą ją jako „hipnotyzującą i sensualną”, Zofia Król zaś tak uzasadnia nominację do Paszportu Polityki: „za stworzenie bujnego świata na skraju realności i onirycznej baśni. A także idealnie do niego dostosowanego, równie oszalałego i intensywnego gąszczu literackiego języka.”

Łukasz Orbitowski

Rocznik 1977, debiutował jeszcze w ubiegłym stuleciu – w 1999 ukazała się jego pierwsza książka, „Złe Wybrzeża”. Przez lata kojarzony był z horrorem i nazywany „polskim Stephenem Kingiem”. Do Paszportu Polityki nominowany po raz drugi, za powieść „Inna Dusza” (w 2013 za „Szczęśliwą ziemię”). Czterokrotnie jego utwory konkurowały o nagrodę im. Janusza Zajdla, trzy razy zdobywały wyróżnienia Nagrody Żuławskiego. Orbitowski jest autorem piętnastu książek, w tym przewrotnych bajek o kotach „Prezes i Kreska. Jak koty tłumaczą sobie świat” oraz reportażu „Zapiski Nosorożca. Moja podróż po drogach, bezdrożach i legendach Afryki”. Chętnie mierzy się z polską historią – w „Nadchodzi” przepracowuje traumę bolesnych narodzin PRLu, „Widma” pokazują Warszawę, w której nie doszło do wybuchu powstania, a „Ogień” jest dramatem o żołnierzach wyklętych. „Inna Dusza” zaś to powieść obyczajowa podszyta kryminałem, oparta na prawdziwej historii dwukrotnego zabójcy z Bydgoszczy. Bernadetta Darska uzasadnia nominację: „To doskonałe połączenie powieści inicjacyjnej, psychologicznej i obyczajowej, ale i – co tak naprawdę najistotniejsze – precyzyjne, poruszające i zapadające w pamięć studium zła”. „Inna Dusza”, choć odległa od horroru, przeraża chyba najbardziej ze wszystkich opowieści Orbitowskiego. A przy tym wiarygodnie portretuje Polskę lat ’90.