5 LEKTUR SZKOLNYCH, KTÓRE PRZECZYTASZ Z PRZYJEMNOŚCIĄ

08.03.2016

Rzadko zdarza nam się wracać do lektur szkolnych. Tyle jest nowych książek do przeczytania! Tym bardziej, że czas szkolny większości z nas kojarzy się z przymusem czytania, a nie z przyjemnością z tego płynącą. Jako dorośli możemy wybierać powieści, które chcemy  przeczytać. W podstawówce, gimnazjum czy liceum musieliśmy czytać te książki, które były w programie.

Warunki szkolne z pewnością nie sprzyjają czytelnictwu. Tzw. „przerabianie” lektur zamknięte jest w ścisłych ramach programu nauczania. Po „rozłożeniu” lektury, przeanalizowaniu niemalże jej każdego elementu, nie zostaje już nic z magii, nie ma miejsca na wyobraźnię i własne odczucia. Każdy uczeń, który spróbował choć raz przełamać narzuconą interpretację wiersza i opisać utwór w sposób niezgodny z „kluczem”, przekonał się jakie to bolesne doświadczenie 😉 Biada temu, kto postanowił skrytykować lekturę! Wszystkie są przecież arcydziełami….

Większość dzieci uwielbia kiedy rodzice czytają im bajki, nie mogą doczekać się tego momentu i bez kilkunastominutowego czytania nie zasną. Jednak już po krótkim pobycie w szkole czytanie książek staje się dla nich prawdziwą udręką. Zastanawialiście się skąd taka zmiana nastawienia?

Podstawową zasadą literatury powinno być – nie nudzić! A lektury szkolne przeciętnego czytelnika po prostu nudzą. Głównie ze względu na niedopasowanie książek do wieku i rozwoju intelektualnego dzieci oraz młodzieży. Dobór lektur jest istotny nie tylko dlatego, że do pewnych tematów trzeba dorosnąć, ale także dlatego, że młodzież, tak jak i dorośli, chce czytać o sprawach, które są im bliskie, z którymi się utożsamiają. Powodów, dlaczego po ukończeniu szkół duża grupa uczniów odczuwa wielką niechęć do czytania książek, jest wiele.

Poniżej lista lektur, których przyjemność czytania w dojrzałym wieku może Was zaskoczyć.

Chłopi, Władysław Reymont

„Chłopi” Reymonta są w stanie zachwycić czytelnika. Oczywiście długie i szczegółowe opisy przyrody mogą zniechęcać i nużyć. Jednak pomysł, by pokazać życie na wsi za pomocą zmieniających się pór roku, jest genialny. Przyroda w całej książce odgrywa ogromną rolę, tak jak i w życiu mieszkańców wsi. Trzeba zagłębić się w te opisy, by poczuć klimat książki – zobaczyć kolory, poczuć zapachy i usłyszeć dźwięki polskiej wsi. Wymaga to cierpliwości, którą zyskuje się z wiekiem 😉 Kiedy jesteśmy starsi, umiemy dostrzec także inne walory „Chłopów”. Takie jak przemyślane i szczegółowe portrety psychologiczne głównych bohaterów, m.in. Hanki, którą życie zmusza do przemiany, wzięcia swojego losu we własne ręce i podjęcia trudnych decyzji. Opisy obyczajów i obrzędów, a także obraz społeczny i gospodarczy wsi XIX wieku. Słowa Hanki zostają z nami na dłużej: „Bieda łacniej przekuwa człowieka niźli kowal żelazo”.

„Pan Tadeusz”, Adam Mickiewicz

Dzięki ekranizacji „Pana Tadeusza” autorstwa Andrzej Wajdy – mimo negatywnych opinii mówiących m.in. o tym, że reżyser spłaszczył historię, błędnie przedstawił obraz polskiej szlachty, a przede wszystkim pozbawił jej optymizmu, która jest u Mickiewicza – wiele osób zdecydowało się sięgnąć ponownie po książkę. Czytanie „Pana Tadeusza” w szkole było koszmarem. Po pierwsze kilkunastolatkowi trudno jest przebrnąć przez formę i język utworu Mickiewicza. Po drugie nie jest on w stanie zrozumieć tęsknoty jaką w utworze wyraża autor, zachwytu w opisach świata, którego już nie ma, bo został zniszczony przez wojny. Tęsknotę za rzeczami, które już minęły i nie wrócą, może odczuwać jedynie człowiek, które ma już za sobą podobne doświadczenia. Niezbędne do zrozumienia tej książki jest tło historyczne i polityczne, trzeba umieć czytać między wierszami, by docenić jej walory. Po ponownym przeczytaniu, wiele osób zgadza się, że jest to nasza epopeja narodowa. Warto do niej wrócić, choćby z ciekawości, jak odbierzemy ją jako dorośli ludzie.

„Lalka”, Bolesław Prus

„Lalka” to również znienawidzona przez uczniów lektura, choć powszechnie uznawana jest za utwór wyjątkowy. Wiele zdań, podobnie jak w „Chłopach” Reymonta, można traktować jako wartościowe sentencje, choćby to: „Obojętność dla śmierci jest cechą umysłów dojrzałych, a pociąg do życia wiecznego – zapowiedzią nadchodzącej starości” – słowa doktora Szumana.

Dla dorosłej osoby jest to ciekawa, bo zawiła i wielowątkowa, pełna niedopowiedzeń historia człowieka, który źle ulokował swoje uczucia. Temat zawsze aktualny, który skłania do refleksji nad relacjami międzyludzkimi.  Opisani przez Prusa bohaterowie wzbudzają w nas emocje – ukryta za konwenansami Izabela Łęcka irytuje, idealista Rzecki rozczula, a Wokulski intryguje dwoistością swojej natury. Dodatkowo dojrzałego czytelnika może zachwycić bardzo interesujący i szczegółowy opis dawnej Warszawy.

„Ferdydurke”, Witold Gombrowicz

„Ferdydurke” to lektura do której młodzież chętniej zagląda, bo jest uznana za awangardową, zrywającą ze sztampą. Jej autor „nabija się” ze Słowackiego i przeklina. Nic tak nie cieszy młodych ludzi jak brzydkie słowa i naśmiewanie się z autorytetów, które do tej pory kazano im wychwalać. Mimo że język zastosowany w „Ferdydurke” w szkole śmieszy, to książka dla uczniów jest trudna do zrozumienia. Jest to powieść metaforyczna. Wraz z bohaterem przenosimy się w czasie i zostajemy poddani procesowi „upupiania”. Jeśli ktoś zdecyduje się sięgnąć po książkę – na pewno jej nie zapomni. To utwór, który się kocha albo nienawidzi. Z reguły uczniowie nienawidzą, dorośli kochają 😉 „Ferdydurke” jest przede wszystkim krytyką fałszu i zakłamania. Przygody Józia to pretekst do rozważań o formowaniu się człowieka, o tym że podlega wpływom zewnętrznym, o tym co oznacza bycie sobą i czy jest to  w ogóle możliwe. Treść aktualna przez całe życie.

„Krzyżacy”, Henryk Sienkiewicz

Opinie o tej powieści są bardzo zróżnicowane. W szkole książka odrzuca, chyba głównie z powodu tego, że jest kolejną lekturą do przeczytania. Pierwsze sto stron trudne jest do przebrnięcia dla uczniów, którzy pochopnie okrzykują książkę „nudziarstwem”. W wieku  dojrzałym można jednak docenić ten utwór. Klimat książki przypomina gatunek fantasy. Nie znajdziemy tu smoków, ale wspaniale oddane realia czasów średniowiecznych, świat rycerstwa polskiego i opisy bitew. Bohaterowie to rycerze dla których ważne są honor i waleczność. Mamy tu przygodę i wątki miłosne – czyli wszystko to, czego pragnie współczesny czytelnik 🙂

Jeśli odważyliście się i sięgnęliście ponownie po którąś z lektur szkolnych – koniecznie podzielcie się swoimi przemyśleniami!

Autor

Czytam wszędzie
Czytam wszędzie
Czytam wszędzie, czyli redakcja pasjonatów, którzy czytają książki zawsze i wszędzie, a potem dzielą się wrażeniami na blogu. Uwielbiają listy, zestawienia i rankingi…
Artykuły autora