SZKOŁA CZYTANIA | „KĄPIEL W STAWIE PODCZAS DESZCZU” GEORGE SAUNDERS

Najnowsza książka George’a Saundersa, znanego już nieco polskim czytelnikom i czytelniczkom, to nie powieść. To rozpisane na ponad 600 stron teksty o czytaniu i o pisaniu. Oraz o życiu.

Saunders to dla wielu osób przede wszystkim „Lincoln w bardo”, rzecz doceniona przez krytyków a także społeczność czytającą. W Polsce ukazały się również jego inne książki, między innymi „10 grudnia”, a teraz przyszedł czas na tom o intrygującym tytule „Kąpiel w stawie podczas deszczu”. Tekst przełożył Krzysztof Umiński, a podtytuł – który pojawia się w momencie, gdy bliżej przyjrzymy się stronie tytułowej – zdradza wszystko: „…w trakcie której czterech Rosjan prowadzi warsztaty pisania, czytania i życia”. „Kąpiel…” to bowiem podręcznik do literatury i czytania.

Siedmiu mistrzów

Pomysł wyrósł z zajęć uniwersyteckich, podczas których pisarz rozmawia w wyselekcjonowanym gronie studentów o literaturze. Pracują oni – tak zdecydował George Saunders – na rosyjskiej prozie końca XIX i początku XX wieku. W ciągu semestru szczegółowo czytają i komentują około trzydziestu opowiadań. W tej książce pisarz ograniczył się do siedmiu tekstów Czechowa, Turgieniewa, Tołstoja i Gogola. Na ich przykładzie pokazał, co znaczy pisać świetne opowiadanie. Wybrał ich właśnie, bo oni „prozę zdawali się traktować nie jako coś, co ma być ładne, lecz jako ważne narzędzie moralno-etyczne” – stwierdza pisarz.

Jak wygląda warsztat pracy takich zajęć? Najważniejszym dla Saundersa jest tekst. Dlatego podstawą i punktem wyjścia do rozmowy jest lektura danego opowiadania. Od tego mamy zacząć. Ale od razu powinniśmy też wejść w dialog ze strukturą tekstu, ze słowami. Drobiazgowa analiza opiera się też na pytaniach o to, co nas w tekście poruszyło, co wzbudziło opór, kiedy zaczęliśmy się złościć. Chodzi o to, byśmy zrozumieli, na czym polega wyjątkowość twórcza.

Interpretacja i… życie

Książka Saundersa to przede wszystkim żywy komentarz do tekstów prowokowany lekturą. Ale to tylko jeden wymiar tej książki. Inny, nie mniej istoty, stanowią nawiązania do życia. Pisarz dzieli się z nami swoim doświadczeniem, odwołuje się do konkretnych zdarzeń, czasem również apeluje do naszej wyobraźni czy wiedzy ogólnoliterackiej.

Wielce pożyteczna to książka. I wbrew wrażeniu, jakie można odnieść po lekturze tego tekstu, „Kąpiel…” to znakomita lektura nie tylko dla przyszłych czy obecnych pisarzy.

Wymienioną książkę kupisz w Inmedio, 1 minute, Relay, Discover Poland, The Warsaw Store i Virgin. Polecamy!
George Saunders “Kąpiel w stawie podczas deszczu”. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak 2022