PRZECZYTAJ ZANIM OBEJRZYSZ!
Ktoś kiedyś powiedział, że woli czytać książki niż oglądać ich ekranizację. „Film ogranicza wyobraźnię” – stwierdził. W pewnym sensie miał rację. Ale z drugiej strony przecież i filmy bywają fascynującą interpretacją wnoszącą do książki nowe znaczenia i konteksty.
TEN DZIEŃ, TA NOC
Warto o tym wszystkim przypomnieć właśnie teraz, kiedy pojawiły się w kinach ekranizacje kilku powieści. Zanim jednak pójdziecie do kina, dobrze poznać fabułę.
Pierwsza z książek, o których myślę, to „Na plaży Chesil” znanego i cenionego również i w Polsce Iana McEwana.
McEwan zresztą ma szczęście do dobrych ekranizacji. Kilka lat temu furorę zrobiła jego „Pokuta”, książka, która – nawiasem mówiąc – zdobyła uznanie zarówno czytelników, jak i krytyków. Fabułę nagrodzono między innymi prestiżową National Book Critics Circle Fiction Award.
„Na plaży Chesil”, po raz pierwszy opublikowana dekadę temu, też zresztą dostrzeżono. Książka otrzymała nawet nominację do prestiżowego Bookera.
Rzecz rozgrywa się w 1962 roku. Od drugiej wojny światowej minęło już kilka lat. Choć świat wiktoriańskiej pruderii wydaje się przeszłością, nie nastąpiła jeszcze rewolucja seksualna. Miłość wciąż bywa bardziej teatrem niż namiętnością.
Wiedzą o tym Florence i Edward, dwudziestolatkowie, którzy spędzają noc poślubną w hotelu na południu Anglii. Ich przyszłość zależy od tego, co wydarzy się tamtej nocy. Muszą więc być czujni, obserwować każdy gest, słuchać pojedynczych słów.
McEwan poradził sobie z tą sytuacją fabularną jak zwykle doskonale. To wrażliwy, inteligentny autor. Nic nie umyka jego uwadze, a sposób, w jaki opisuje perypetie bohaterów należy do wyjątkowych.
Ciekawe, jak z tym tekstem poradził sobie reżyser ekranizacji, a przede wszystkim aktorzy odgrywający główne role – Saoirse Ronan i Billy Howle.
ZAGUBIONY W CZASIE
Nie rozstajemy się z Ianem McEwanem, który ma szczęście do ekranizacji. Tym razem na warsztat wzięto „Dziecko w czasie”.
Stephen Lewis, główny bohater tej powieści, to autor dziecięcych bestsellerów. Od pierwszych stron powieści jawi się jednak też jako postać tragiczna.
Oto Stephen na zakupach. Wziął na nie nawet swoją córeczkę, trzyletnią Kate. Ale ta, w jednym momencie, jakby rozpłynęła się w powietrzu. Znika nagle, niespodziewanie. Nie wiadomo, gdzie, jak. Od tego momentu zaczyna się prawdziwa gehenna mężczyzny.
Halucynacje stają się teraz jego codziennością. Towarzyszą mu praktycznie codziennie. Przeszłość nakłada się na teraźniejszość, rzeczywistość miesza się z fantazją.
Czy jego cierpnie kiedykolwiek się zakończy?
McEwan w swoim stylu maluje psychologiczny portret Stephena. Nie popada ani w nadmierną emocjonalność ani w bezwzględność. Jest czuły na tyle, na ile powinien być autor.
Dramat, który rozgrywa się w „Dziecku w czasie”, ma w gruncie rzeczy charakter psychologiczny. Co ciekawe, pojawiają się tu też rozważania polityczne.
Recenzenci podkreślali, że to także powieść o najważniejszych sprawach: miłości, tęsknocie, stracie.
Przenieść taką fabułę na ekran? Niełatwe zadanie. A jednak podjęto wyzwanie.
Na podstawie „Dziecka w czasie” powstał film i to w gwiazdorskiej obsadzie. Główne role odegrali Benedict Cumberbatch oraz Kelly MacDonald.
WALKA ŻYWIOŁÓW
Zostawmy zawiłości psychologiczne na razie na boku. Teraz coś dla prawdziwych wilków morskich!
„41 dni nadziei” Tami Oldham Ashcraft to książka, która w Polsce ukazuje się z hasłem okładkowym „Miłość jest potężnym żywiołem”.
Autorka, Tami, jest zapaloną żeglarką. Kiedy poznaje Richarda, od razu wie, że to mężczyzna jej życia.
„Przygoda. Jej poszukiwania. Co tam – czas szybko minie” – wyznaje autorka, dodając: „Przecież właśnie o to chodzi w żeglarstwie”.
Jachtem wyruszają z Tahiti do Kalifornii. Ale podróż nie wygląda na spokojną, choć jest bez wątpienia romantyczna. Oto tropikalny sztorm zamienia się w potężny huragan. Richard poleca ukochanej schronić się pod pokładem. Chce ją uchronić przed niebezpieczeństwem. Tymczasem dzieje się coś strasznego. W rezultacie kobieta traci przytomność.
Ale w tej książce to, co jest słabością – przeradza się w siłę. Żywioły, choć niebezpieczne, stanowią wyzwanie, zwłaszcza dla bohaterki.
Na podstawie książki nakręcono film, który teraz trafił do kin. Główne role odgrywają Shailene Woodley i Sam Clafin. Aktorka po zapoznaniu się ze scenariuszem przyznała, że była poruszona, a historia Tami jest dla niej „dowodem na to, że siła miłości i niezachwiana wiara mogą przenieść każdą górę”.
Ian McEwan, „Na plaży Chesil”. Przeł. Andrzej Szulc. Albatros. Warszawa 2018.
Ian McEwan, „Dziecko w czasie”. Przeł. Marek Fedyszak. Albatros. Warszawa 2018.
Tami Oldham Ashcraft, Susea McGearthart, „41 dni nadziei”. Przeł. Piotr Budkiewicz. Książnica. Poznań 2018.
