KOLOR ZŁA | Szczęśliwcy, Nadifa Mohamed
Od lat śledzę typy do nagrody Bookera. Cieszę się potem, gdy w Polsce pojawiają się przekłady powieści z listy nominowanych. Bo to często ciekawe i interesujące propozycje – jak ta, którą chcę zarekomendować: „Szczęśliwcy” Nadify Mohamed.
Rok 1952, Wielka Brytania, walijskie Tiger Bay. Po śmierci króla nastaje czas królowej Elżbiety, dla wielu wciąż jeszcze księżniczki. Czy nowa głowa państwa zmieni porządek świata? Jest część społeczności, która chce w to wierzyć. Ma ku temu powody. Wypadałoby, by nastała w końcu sprawiedliwość. Ale nadzieje bywają płonne. Los bywa okrutny wobec tych, którzy i tak już są na dole drabiny społecznej. Oto fabularny początek „Szczęśliwców”.
Mahmood Mattan, bohater powieści, to somalijski marynarz, człowiek doświadczony przez życie, który jak mało kto wydaje się dopasowany do Cardiff, mrocznego i niejednoznacznego miasta z powieści Mohamed. Mahmood nie jest być może najczystszym człowiekiem pod słońcem, ale pewnych rzeczy by nie zrobił, on to wie. Wiedzą też to jego najbliżsi. Cóż z tego, skoro brutalnie zamordowano żydowską sklepikarkę, a śledztwo zdaje się wskazywać na oczywistego sprawcę…
Trochę już zdradzam, co będzie dalej, ale nie do końca. Zresztą wątek kryminalny nie jest wcale kluczowy w „Szczęśliwcach”. Powieść somalijsko-brytyjskiej pisarki to popis wrażliwości społecznej przyprawionej poetyckim talentem i umiejętnością do snucia opowieści. To książka usiłująca zmierzyć się z trudnymi i wciąż aktualnymi tematami: rasizmem, przemocą, niesprawiedliwością. Słusznie, jak mi się wydaje, wciągnięta na listę nominowanych do prestiżowego Bookera.
Nadifa Mohamed potrafi zarówno wstrząsnąć, jak i wzruszyć. Dzieje się tak, bo pisarka przygląda się światu niejako z dwóch perspektyw: od zewnątrz, analizując warunki, z jakimi człowiek musi się mierzyć w społeczeństwie; a także od wewnątrz, poprzez opowieść o świecie przeżyć, emocji, doznań. Dzięki temu połączeniu otrzymujemy wieloaspektową opowieść o tym, jak ważnym narzędziem może stać się literatura.
Nie wiem, z jakim powodzeniem spotkała się ta powieść w Polsce, ale gdyby udało się nią podbić serca czytelników i czytelniczek, byłaby wtedy szansa również na poznanie innej książki Nadify Mohamed, debiutanckiej powieści „Black Mamba Boy” z 2010 roku. Książka zebrała swego czasu dużo pozytywnych ocen, a ja po lekturze „Szczęśliwców”, mówiąc szczerze, jestem jej bardzo ciekawy.
Wymienioną książkę kupisz w Inmedio, 1 minute, Relay, Discover Poland, The Warsaw Store i Virgin. Polecamy!
„Szczęśliwcy”, Nadify Mohamed, Wydawnictwo Czarne 2023
