Moc opowieści | Powróceni, Abdulrazak Gurnhan
Dobrze się stało, że Abdulrazak Gurnah dostał Nobla. W przeciwnym wypadku nie wiadomo, jak długo byśmy czekali na jego powieść „Powróceni”.
Zacząć trzeba jednak może od tego, że wiedza na temat kolonializmu w Afryce nie jest niczym powszechnym. Szczególnie mała jest wiedza o kolonializmie germańskim. Tymczasem ta właśnie kwestia stanowi temat książki Gurnaha.
Wyjaśnić jednak wypada od razu, że „Powróceni” nie są ani podręcznikiem, ani nawet pozycją z kategorii non-fiction. O brutalności i okrucieństwie germańskiego kolonializmu dowiadujemy się niejako przy okazji wielopokoleniowej i wielowątkowej opowieści.
Osią, wokół której toczy się fabuła, są bowiem losy pozornie tylko nie związanych ze sobą bohaterów. Opowieść o ich perypetiach nie tylko obejmuje przemoc czy podłość, ale dotyczy także nadziei czy życzliwości.
Oto swoista moc tej opowieści: z jednej strony każdy z bohaterów doświadcza czegoś strasznego, co budzi ogromny smutek i przygnębienie, ale jednocześnie pojawia się coś, co można określić mianem mikroszczęśliwości.
Niewątpliwą wartością powieści Gurnaha jest nie tylko warstwa literacka, ale również apel, by w refleksji nad historią poszerzać horyzonty i wychodzić poza granicę Europy, na której lubimy się skupiać.
To również opowieść o psychologii społecznej, o mechanizmach zniewalania, rasizmie i wykluczaniu – sprawach uniwersalnych i wciąż, niestety, aktualnych.
Wymienioną książkę kupisz w Inmedio, 1 minute, Relay, Discover Poland, The Warsaw Store i Virgin. Polecamy!
„Powróceni” Abdulrazak Gurnhan, Wydawnictwo Poznańskie 2022