Wirtualny świat, realna zbrodnia | Serce jak smoła, Robert Galbraith

Świat wirtualny już dawno przestał być postrzegany jako niezwiązany z rzeczywistością. Dobrze wiemy, że to co dzieje się w sieci, potrafi realnie wpływać na nasze życie. I nie zawsze jest to pozytywny wpływ. J.K.Rowling w szóstym tomie powieści o detektywach Cormoranie Strike’u i Robin Ellacott rozprawia się w przemocą w sieci, hejterami i cyfrowymi prześladowcami.

Gdzie kończy się fikcja literacka?

Agencja detektywistyczna Cormorana i Robin przeżywa okres prosperity. Pewnego dnia przychodzi do nich roztrzęsiona kobieta – Edie Ledwell, współtwórczyni cieszącej się coraz większą popularnością kreskówki „Serce jak smoła”. Prosi o pomoc w ustaleniu tożsamości internetowego hejtera i prześladowcy, użytkownika o pseudonimie Anomia. Robin jednak odmawia przyjęcia zlecenia z uwagi na nadmiar obowiązków.

Sytuacja zmienia się dramatycznie kiedy okazuje się, że na cmentarzu Highgate dochodzi do morderstwa. Jest ono powiązane z kreskówką „Serce jak smoła”, bowiem to na tym cmentarzu toczy się jej akcja. Producent filmowy, który pracuje nad adaptacją filmową kreskówki, zleca Cormoranowi i Robin odnalezienie Anomii. Wiele bowiem wskazuje na to, że jest on zamieszany w morderstwo. Tym razem detektywi przyjmują zlecenie. I w ten oto sposób trafiają do wirtualnego świata, który jest dla nich tajemniczy i niezrozumiały.

Całkiem realny świat cyfrowy

Robert Galbraith (a właściwie J.K. Rowling, która pisze pod tym pseudonimem) po raz szósty zaprasza nas na spotkanie z detektywami Cormoranem Strikiem i Robin Ellacott. Tym razem posłużyła się ich historią, aby rozprawić się z tematem internetowych hejterów. Ci, choć działają w świecie wirtualnym, potrafią realnie zniszczyć człowiekowi życie. Autorka wnikliwie opisuje dość specyficzny wycinek tego świata, a mianowicie fandom, czyli wirtualną społeczność fanów stawiających na całkowitą anonimowość. Pomaga zrozumieć, jakie zasady obowiązują w tej grupie społecznej, wyjaśnia mechanizmy nią rządzące. Przybliża schematy działania i to, jak w tę cyfrową tkankę społeczną wrosły przemoc i wykluczenie. Pokazuje, jak ta sieć wzajemnych wpływów i powiązań potrafi negatywnie wpłynąć na życie ludzi w nią wciągniętych. Analizuje działanie użytkowników, którzy swoją nienawiść online przenoszą do świata rzeczywistego i są gotowi zabić.

Na uwagę zasługuje sam pseudonim głównego podejrzanego – Anomia. Słowo to jest bowiem pojęciem socjologicznym, które oznacza stan pewnej niespójności norm społecznych wynikający z nagłych zmian i załamania dotychczasowego porządku. To moment chaosu – dotychczas obowiązujące normy bowiem nie pasują do nowej rzeczywistości, a nowe nie są jeszcze ukształtowane. Wydaje się, że nie został on dobrany przypadkowo.

Temat internetowych społeczności jest bardzo aktualny i J.K. Rowling opisuje go z dużym zrozumieniem. Być może dlatego jest tak wciągający. Jest to bowiem świat, który stał się częścią naszej rzeczywistości. Coraz więcej ludzi bowiem mierzy się z hejtem oraz prześladowaniem w internecie. Mówi się, że sama J.K. Rowling, pisząc tę powieść, chciała się rozliczyć ze swoimi hejterami.

Będą ze sobą czy nie będą?

Oprócz samego śledztwa i wątku kryminalnego, w “Sercu jak smoła” równie ważny jest wątek obyczajowy. Można wręcz powiedzieć, że opisany jest z dużym rozmachem. Znajdziemy tu bowiem dziesiątki postaci, kilka równolegle toczących się wątków oraz bardzo dokładnie odmalowane tło społeczne. Nie mogło zabraknąć także głównego motywu, spoiwa łączącego wszystkie części serii, czyli relacji Robin i Cormorana. Dla fanów nie będzie zaskoczeniem liczba stron poświęcona ich sprawom sercowym. Na szczęście jednak J.K. Rowling nie przesadziła z proporcjami i nadal możemy mówić, że jest to powieść kryminalna z wątkiem obyczajowym, a nie na odwrót.

“Serce jak smoła” to ponad 1000 stron lektury. Choć gabaryty mogą onieśmielać, to warto sięgnąć po tę pozycję. Nie ma tu bowiem szans na nudę.

Wymienioną książkę kupisz w Inmedio, 1 minute, Relay, Discover Poland, The Warsaw Store i Virgin. Polecamy!
Robert Galbraith “Serce jak smoła”. Wydawnictwo Dolnośląskie. Wrocław 2022