LITERACKI SMAKOŁYK | Wiara. Autobiografia, Michał Witkowski

25.10.2023
autobiografia witkowski recenzja

Stara – lecz wciąż młoda! – dobra Michaśka, vel Michał Witkowski, powraca. Jak przystało na tę artystkę, jest to powrót spektakularny, gruby, mocny, a zarazem piękny i PRL-em pachnący.

witkowski autobiografiaNajpierw przypomnijmy twarde fakty. Michał Witkowski, rocznik 1975, pisarz. Sławę, rozpoznawalność i miejsce w historii literatury, zwłaszcza queerowej, przyniosło mu „Lubiewo”, gejowski epos ukazujący wzloty i upadki osób LGBTQ+ w czasach, gdy jeszcze ta wyliczanka liter nie była modna. Były nagrody, splendor, upragniona sława. A potem już różnie. Choć zawsze ta dama literatury gdzieś kręciła się koło ścianek, spraw kryminalnych i w ogóle różnorodnej twórczości.

W końcu jednak nastał moment, w którym społeczeństwo czytające musiało otrzymać „Autobiografię” Witkowskiego. I właśnie ona, a właściwie pierwszy jej tom – z trzech zaplanowanych, jak mniemam po tytule „Wiara” – trafił do księgarń, a także do moich rąk. Ku radości.

Jest tu bowiem Witkowski w najlepszym swoim wydaniu. Z sockomunistycznymi przyprawami i zapachami, przegięciem w treści jak i formie, gadżetami z epoki i dodatkami ze współczesności, ze wspaniałą kompozycją łączącą pozornie tylko odległe światy.

Swojski, choć jednocześnie indywidualny, oryginalny i niepodrabialny – choćbyśmy się bardzo starali i starały.

Zaczyna się rzecz od przyjścia na świat oczywiście. Niby nic poważnego, a jednak opis godny narodzin supernowej. Później mamy szybko pierwsze lekcje życia, z polityką w tle. Młodość Michaśki to bowiem obfitujący w krwawe wydarzenia początek lat 80. Mamy więc też kłopoty z aprowizacją i komunikacją, ale też wyjazdy ojca do Enerefu i w ogóle bogate – pod wieloma względami – doświadczenia.

I znów. Niby nic wielkiego i nadzwyczajnego się nie dzieje, a jednak rzeczywistość owinięta w kolorowy papier Witkowskiego przemienia się w telenowelę z elementami grozy i sprośnych dosłowności.

Gdyby spróbować bardzo poważnie określić, czym jest „Wiara. Autobiografia” Witkowskiego, należałoby pewnie napisać, że to świadoma gra wysmakowanego stylisty. Mistrzowski popis ale i literacka zabawa, w której rzeczywistość miesza się z mitologią, a historia z postpamięcią.

Pierwszy tom to niemal 500 stron wzbogaconych ilustracjami z prywatnego archiwum Michała Witkowskiego. Czyta się i ogląda z przyjemnością. I czeka na kolejne odsłony tej pisarskiej podróży w głąb i wszerz. A podobno im dalej w las, tym lepiej.

Wymienioną książkę kupisz w Inmedio, 1 minute, Relay, Discover Poland, The Warsaw Store i Virgin. Polecamy!
„Wiara. Autobiografia” Michał Witkowski, Znak Literanova 2023

Autor

Marcin Wilk
Marcin Wilk
Marcin Wilk – dziennikarz, publicysta, kurator. Freelancer. Współpracuje m.in. z miesięcznikiem „Znak“ oraz „Charaktery” i Instytutem Goethego w Krakowie. Współtwórca i przez wiele lat kurator pasma Przemysły Książki na Festiwalu Conrada. Autor m.in. biografii „Tyle słońca. Anna Jantar“ (2015), „Kwiatkowska. Żarty się skończyły” (2019) oraz reportażu historycznego „Pokój z widokiem. Lato 1939” (2019). Aktywny w mediach społecznościowych jako Wyliczanka, a także jako twórca cyklu na YT #rozmoWyliczanki oraz podcastu „U Wilka mowa”.
Artykuły autora